Powrót na mury i nie tylko – historia powstania Fundacji Artbarbakan
![](https://artbarbakan.org/wp-content/uploads/2020/12/barbakport-1.jpg)
Pomysł ożywienia inicjatywy sprzed lat i powrotu na mury Barbakanu narodził się w głowie jednego z pierwszych Barbakańczyków, członka grupy Niezależni’69 Jerzego Lassoty. Po powrocie z wystawy „Documenta” w Kassel, Lassocie, który spędził tam dość długi czas, bardzo spodobał się sposób prezentowania sztuki w przeróżnych, czasem bardzo nietypowych miejscach jak apteka czy dworzec. Wraz z kolegą z grupy Mironem uznali, że Warszawa także zasługiwała na artystyczne ożywienie. Postanowili, więc jak za dawnych czasów zorganizować wystawę na murach Barbakanu.
Swoim pomysłem podzielili się z prof. Januszem Durko i Andrzejem Sołtanem z Muzeum Historycznego m.st. Warszawy (obecnie Muzeum Warszawy), którzy zareagowali bardzo entuzjastycznie. Dzięki ich pomocy w 1998 r. odbyło się pierwsze wydarzenie o nazwie „Artbarbakan’98”, rok później powstała Fundacja Artbarbakan, a inicjatywa ta przerodziła się w coroczną, letnią imprezę.
Jednak tym razem nie ograniczyli się tylko do murów Barbakanu. Już w pierwszym roku organizowane przez nich wystawy odbyły się także w Muzeum Historycznym m.st. Warszawy, Galerii Abakus, Galerii Forma & Colour oraz w Galerii Most. Wydarzenie to zostało odnotowane przez prasę i było okazją do przypomnienia młodszej generacji, malarzy, którzy przed laty zrobili spore zamieszanie na warszawskiej starówce.
W kolejnych latach do wydarzenia dołączyło wiele nowych miejsc wystawowych m.in. Muzeum Niepodległości, Galeria Prezydenta Warszawy, Centralna Biblioteka Rolnicza czy Instytut Słowackiego. W 2000 r. dołączyła Galerii Serdika – Bułgarski Instytut Kultury, Galeria Aneks, Mazowiecki Urząd Wojewódzki, na Placu Bankowym ustawiono rzeźby, a Plac Zamkowy stał się miejscem organizacji happeningów malarskich.
W 2001 r. artyści poszli jeszcze dalej z realizacją śmiałych wydarzeń artystycznych i zorganizowali pokaz mody z papieru na Placu Zamkowym. Zwiewne papierowe stroje, prezentowane przy muzyce, przyciągały tłumy turystów. Szczególnie, że nie był to zwykły pokaz, lecz jego połączenie z elementami tańca nowoczesnego i baletu.
Celem Lassoty i Mirona była nie tylko reaktywacja wystaw na murach Barbakanu, ale także ożywienie Stolicy za pomocą sztuki. W wystawach organizowanych przez grupę, udział brały prace zarówno starych Barbakańczyków, którzy nadal tworzą w różnych zakątkach świata jak Kupczyński czy Mieliwodzki, jak i tych, którzy już nie żyją: Naldek, Naliwajko, Kotliński, Kucharski, Apolinary, Szajewska, Wagner i Smolarek. Była to jednak tylko niewielka część wystawianej tam twórczości. Swoją sztukę prezentowali liczni artyści z Mazowsza jak Andrzej Renes, Rajmund Gałecki, Piotr Żaczek czy Paweł Cabanowski oraz absolwenci i studenci warszawskiej ASP. Zapraszano także gości z zagranicy: z Litwy, Słowacji, Niemiec, Anglii, Szwecji, Bułgarii czy Włoch. Przedsięwzięcie to pomagało w integracji początkujących i doświadczonych artystów, ludzi zainteresowanych sztuką, kolekcjonerów. Działalności Fundacji Artbarbakan nie ograniczała się jednak tylko do centralnej części Warszawy, przenosząc się m.in. na drugi brzeg Wisły na Pragę Północ.
![artbarbakan moda papierowa](https://artbarbakan.org/wp-content/uploads/2021/04/art-byl..-768x1024.jpg)
Program Fundacji Artbarbakan na stałe zagościł w letnim rozkładzie wydarzeń artystycznych w Warszawie. W kolejnych latach wystawy miały mniejszy lub większy zakres działań, lecz niezmiennym punktem ekspozycji pozostawały mury Barbakanu oraz prywatne galerie grupy. W ramach „Artbarbakanu” zorganizowano blisko sto ekspozycji malarstwa, rzeźby i fotografii i innego rodzaju artystycznych działań.
Agnieszka Stróżyk – historyk sztuki, specjalizująca się w historii grupy Niezależni oraz historii Pierwszych Barbakańczyków